Przedstawiamy prosty, tani ale jakże pomocny zestaw do samodzielnego montażu klucza elektronicznego. Znasz telegrafię, a może dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z nauką CW?
W obu przypadkach ten projekt może Ciebie zainteresować.
Układ wymaga umiejętności lutowania oraz znajomości podstaw elektroniki. Jest to jednak prosta konstrukcja, zawierająca dwa popularne układy scalone CD4093 oraz CD4013 oraz kilka elementów dyskretnych.
Poniżej postaramy się przedstawić, co zawiera zestaw i jak krok po kroku go zmontować.
Jako dodatek to Keyera powstał dodatkowo generator tonu jego opis w oddzielnym artykule.
Zapraszamy do lektury 🙂
Na jednej z bramek logicznych zawartych w strukturze CD4093, wykonano generator odpowiadający za tempo nadawania. Częstotliwość pracy generatora ustalają elementy P1, C3,R6. Rezystor R6 ustala maksymalna częstotliwość pracy generatora. Potencjometrem P1 możemy płynnie regulować tempo w założonym zakresie. Wartości elementów dostarczonych w zestawie pozwalają na ustawienie długości kropki od 220ms do 22ms co odpowiada prędkości nadawania od 5 do 55WPM.
Zakres wartości zasilania jest dość duży i układ możemy zasilać od 5V do 15V DC. Zmiana zakresu napięcia ma niewielki wpływ na prędkość nadawania, zalecamy zasilanie z 12V ale i w innych wspomnianych zakresach układ pracuje poprawnie. Dioda zenera 9V1 stabilizuje napięcie zasilające układ.
Elementem kluczującym jest tranzystor BS170. Jego maksymalny prąd drenu wynosi 500mA i należy uważać by nie przekroczyć tej wartości, ponieważ spowoduje to jego bezpowrotne uszkodzenie.
Wiemy, że czytanie instrukcji nie jest dla każdego 🙂 ale w przypadku układów do samodzielnego montażu warto zapoznać się z dokumentacją lub informacjami o danym projekcie.
Dodatkowo dobrą praktyką, którą warto wyrobić u siebie jako nawyk jest sprawdzenie (w miarę możliwości)
W przypadku mniejszych projektów zajmie nam to chwilę, a zaoszczędzi sporo czasu gdyby okazało się, że wlutowaliśmy wadliwy element.
W RadioHobby elementy elektroniczne przekazywane do wysyłki poddajemy wyrywkowej kontroli dbając o Wasz czas i zadowolenie 🙂
W sumie każdy ma swoją technikę lutowania, my zalecamy taką kolejność ale nie jest to krytyczne.
Pierwszym etapem jest wlutowanie wszystkich koniecznych połączeń, zworek.
Drugi etap to wlutowanie Diody Zenera – celowo zwracamy uwagę by wlutować tą diodę jako pierwszą, by w dalszych etapach nie pomylić dostarczonych w zestawie elementów.
Oczywiście zwracamy uwagę na biegunowość diody.
Trzeci etap to rezystory oraz diody.
Diody, tak tutaj również pamiętamy o polaryzacji i prawidłowym wlutowaniu.
Czwarty etap to podstawki pod układy scalone.
Aby uniknąć niespodzianek lutując podstawki, zwróćmy uwagę na oznaczenie i dopasujmy do sugestii z PCB. Pomoże nam to uchronić się przed odwrotnym zamontowaniem układu w podstawce. Ale oczywiści należy zachować czujność 🙂 jest to element symetryczny i tak jak wspomniałem, i pewnie jeszcze w dalszej części przypomnę dobrze jest dobrze wlutować podstawkę a jeszcze lepiej jest umieścić prawidłowo układ scalony 🙂
Piąty etap – zbliżamy się do końca, ale dalej czujni, mamy bowiem dwa elementy wymagające uwagi:
1) kondensator elektrolityczny C4 – zwracamy uwagę na biegunowość.
2) tranzystor Q1 – lutujemy go zgodnie z oznaczeniami na PCB poniżej opisane wyprowadzenia.
Etap szósty – lutujemy:
OK mamy prawie wszystko gotowe. Zanim umieścimy układy scalone w podstawkach, warto sprawdzić czy napięcie pojawia się tam gdzie powinno. Podłączamy zasilanie, zakres już znamy 5-15VDC i sprawdzamy napięcia na 14 pinach w podstawce. Powinno być około 9V ( w moim przypadku 8.91V jak na zdjęciu). Jeżeli wynik pomiaru wskazuje na napięcie wyższe niż 9,1V, należy przeanalizować co poszło nie tak. Dioda Zenera w układzie powinna ograniczyć to napięcie właśnie do max 9V.
Rozłączamy napięcie zasilania i przechodzimy do siódmego etapu.
Etap siódmy – montaż scalaków.
Jeżeli pomiary z poprzedniego szóstego etapu przebiegły prawidłowo, montujemy scalaki w podstawkach oczywiście zachowując ostrożność, sprawdzając:
Możemy teraz podłączyć ponownie zasilanie.
Układ zacznie generować odpowiednie sygnały po zwarciu odpowiednich wyjść do masy na ARK ( kropka, kreska). Bez podłączania do radia czy innego typu generatorów tonu, możemy zaobserwować pracę układu obserwując diodę LED. Prędkość dostosowujemy potencjometrem P1.
I to by było prawie wszystko.
Kolejnym etapem jest podłączenie Keyera do radia. Proponowane przez nas podłączenie wymaga zastosowania odpowiedniego złącza w zależności od TRX-a. Może również wymagać wybrania odpowiedniego rodzaju podłączanego manipulatora. Na koniec przypomnimy, że elementem kluczującym jest tranzystor którego max prąd drenu to 500mA, pamiętajcie o tym podczas eksperymentowania.
W kolejnym artykule opisujemy generator tonu, który został wykonany właśnie z przeznaczeniem do niniejszego klucza elektronicznego.
